Wpływ perfekcjonizmu i uprzedzeń językowych na pewność siebie dziewczynek w sferze kreatywności
Zmora perfekcjonizmu: dwie trzecie dziewczynek boi się popełniać błędy. Według nowego ogólnoświatowego badania Grupy LEGO odzwierciedlający tradycyjne role płci język i presja bycia doskonałą hamują kreatywny potencjał dziewczynek.
W ramach obejmującego 36 krajów badania zebrano odpowiedzi od ponad 61 500 dzieci w wieku od 5 do 12 lat, a także od ich rodziców. Jego wyniki wyraźnie wskazują, że dziewczynki z natury czują, że są bardzo kreatywne, ale czasem brak im pewności w wyrażaniu swojej kreatywności. Warto zauważyć, że dwie trzecie dziewczynek w tym przedziale wiekowym niechętnie dzieli się swoimi pomysłami przez strach przed popełnianiem błędów, zaś trzy na pięć z nich czuje presję społeczeństwa, by być doskonałą. Zwrócili na to uwagę także rodzice, którzy stwierdzili, że opór dziewczynek przed popełnieniem błędu ogranicza ich możliwości rozwoju i wyrażania swoich opinii. Wielu z nich podkreśliło też, że nacisk na doskonałość nie jest aż tak widoczny wśród ich rówieśników przeciwnej płci.
Zmieńmy świat dziewczynek, zmieniając nasz język
Jak możemy zatem pomóc w budowaniu kreatywnej pewności siebie i odgonić widmo perfekcjonizmu, tak by dziewczynki mogły bawić się bez ograniczeń? Według badania jednym z rozwiązań może być zmiana używanego przez nas słownictwa.
Czy ludzie najczęściej opisują projekty dziewczynek jako „fajne” czy raczej „urocze”? Zebrane dane mówią jednoznacznie, że przeważa drugie określenie. Osiągnięcia dziewczynek są siedem razy częściej określane mianem „uroczych”, „słodkich”, „ładnych” i „pięknych”, a kreatywne sukcesy chłopców są dwukrotnie częściej opisywane jako „odważne”, „fajne”, „genialne” czy „innowacyjne”.
Co zdumiewające, 58% rodziców zgadza się, że społeczeństwo przymiotnik „uroczy” z pracami dziewczynek, natomiast tylko 9% z nich uważa, że łączymy to określenie z pracami chłopców. Podobną zależność widać tutaj: 37% rodziców jest zdania, że społeczeństwo przypisuje słowo „odważny” pracom chłopców, podczas gdy tylko 17% sądzi, że określenie to kojarzy się nam z pracami dziewczynek. Uważa się, że ta subtelna różnica w przypisywaniu znaczeń wzmacnia wśród dziewczynek pragnienie osiągania doskonałości i pielęgnuje w nich opór przed eksperymentowaniem z nowymi rozwiązaniami podczas pracy nad kreatywnymi projektami.
Zamiast sięgać po te kojarzone z płcią kulturową przymiotniki, warto wprowadzić do naszego języka komplementy podkreślające rozwój i dodające dziewczynkom skrzydeł, na przykład opisując ich pracę jako „pomysłowa”, „odważna” czy „inspirująca”.
„Każda dziewczynka zasługuje na swobodę wyrażania swojej kreatywności – bez strachu i presji”
Według harvardzkiej badaczki zagadnień dotyczących wychowania dzieci Jennifer B. Wallace „To, co mówimy dzieciom na początku ich życia, pozostaje głęboko w ich pamięci. Nacechowany uprzedzeniami język wzmacnia tradycyjne role płci, co z kolei może ograniczać kreatywność dziewczynek i utrwalać nierówności systemowe. Może je ograniczać do wąskich kategorii, na przykład skłaniając do przedkładania estetyki nad innowacyjność. Ta niebezpośrednia tendencyjność języka może podkopywać pewność siebie dziewczynek i ograniczać ich możliwości w obszarach zdominowanych przez mężczyzn. Przeciwstawiając się jej, istotnie przyczyniamy się do budowania integracyjnego społeczeństwa, w którym dziewczynki mogą bez przeszkód realizować swój kreatywny potencjał. Każda dziewczynka zasługuje na swobodę wyrażania swojej kreatywności – bez strachu i presji”.
Potwierdzają to zebrane dane. Osiem na dziesięć dziewczynek uważa, że mniej bałyby się próbowania czegoś nowego, gdyby błędy były postrzegane i doceniane jako uczenie się. Co więcej, 89% z nich czułoby się wówczas pewniej, prezentując swoje projekty, a 90% miałoby wyższe poczucie własnej wartości, gdyby dorośli bardziej zwracali uwagę na sam proces kreatywny niż na końcowy efekt.
Moc zabawy
90% biorących udział w badaniu rodziców odpowiedziało, że zabawa podnosi pewność siebie ich dziecka, zachęca je do wyrażania siebie i zapewnia bezpieczną przestrzeń do próbowania nowych rzeczy – bez strachu przed porażką. Dzieci były podobnego zdania. Ponad 80% z nich stwierdziło, że czuje się pewniej, przedstawiając swoje kreatywne pomysły w trakcie zabawy, oraz że mniej się wtedy martwi błędami.
Co świetnie buduje pewność siebie u dziewczynek? Zabawa z LEGO®. Ogromna część ankietowanych – aż 87% – stwierdziła, że dzięki eksperymentowaniu z klockami LEGO i budowaniu zestawów konstrukcyjnych czuje się pewniejsza siebie, jeśli chodzi o kreatywne umiejętności. Ankieta wykazała też, że zabawa klockami i zestawami LEGO pomaga dzieciom przełamać strach przed popełnianiem błędów i doceniać sam proces bardziej niż idealny efekt. Rodzice przyznali także, że zabawa klockami LEGO pomaga dzieciom zrozumieć, że popełnianie błędów stanowi naturalny element kreatywności.
Dr Anika Petrella, badaczka i psychoterapeutka, zgadza się z tym stwierdzeniem i dodaje: „Jeśli chcemy jak najlepiej wspierać autentyczność i kreatywność dziewczynek, uczmy je, że eksperymentowanie ma większą wartość niż doskonałość. A czy można to zrobić lepiej niż przez zabawę?”.
Jak rodzice mogą rozwijać kreatywną pewność siebie u swoich dzieci
Aby pomóc wspierać i wzmacniać kreatywność dziewczynek, zapoczątkowaliśmy emocjonującą kampanię „Dziewczynki kreują bez granic” (Play Unstoppable), w ramach której chcemy docenić dziewczynki i ich kreatywne światy. Za sprawą bezpłatnych warsztatów na stronie LEGO.com i w wybranych sklepach LEGO kampania będzie inspirować twórczynie i twórców w wieku od 6 do 12 lat, aby wyzwolili swoją kreatywność.
Aby umożliwić rodzicom pracę z dziećmi w domu, nawiązaliśmy współpracę z harvardzką badaczką zagadnień dotyczących wychowania dzieci i autorką wielu poczytnych książek Jennifer B. Wallace. Wspólnie z nią opracowaliśmy przewodnik „10 kroków do wzmacniania kreatywnej pewności siebie”. Oswajające potknięcia wskazówki pozwalają wprowadzić zdrowe wzorce, dzięki którym rodzice i opiekunowie mogą w ciekawy sposób wzmocnić kreatywny rozwój dziecka.
