Dziewięć pomysłów na rozbudzenie ciekawości dzieci

Ciekawość świata, czyli chęć do uczenia się nowych rzeczy, jest nieodzowną umiejętnością w życiu, a w przypadku małych dzieci jest szczególnie ważna. To właśnie ona sprawia, że dzieci z takim zapałem odkrywają to, co je otacza i dopytują, jak funkcjonuje nasz świat.

Dzięki pobudzaniu ciekawości wykształcamy w dzieciach fundamentalne umiejętności, które będą później rozwijać w szkole czy na studiach.

Wystarczy kilka sztuczek, aby wprowadzić do dziecięcej codzienności zabawy pobudzające ciekawość, czy to w postaci zabawek, czy fajnych gier. Korzystając z naszych wskazówek, rozbudzisz w maluchach zainteresowanie otaczającym je światem i pomożesz im zrozumieć, jaką rolę w nim pełnią.

Kilka słów o samej ciekawości

Ciekawość przejawia się u dzieci na wiele sposobów, a rozpoznanie oznak świadczących o tym, że dziecko jest ciekawe świata, to ważny krok ku temu, aby pomóc mu poszerzać horyzonty.

W pierwszych latach życia ciekawość dziecka jest impulsywna i to naturalne, że pociągają je nowe rzeczy. Małe dzieci często próbują zrozumieć otaczający je świat za pomocą wszystkich zmysłów – dotyku, węchu, słuchu, a nawet smaku.

Z biegiem miesięcy umysł i ciało maluchów rozwijają się i dzieci zaczynają mówić. Wtedy też są najbardziej ciekawskie i zadają miliony pytań, na przykład chcą wiedzieć, dlaczego niebo jest niebieskie. Ale ich ciekawość świata przejawia się też na inne sposoby.

Zwróć uwagę, z jakim skupieniem Twój maluch obserwuje ruchy i miny zwierząt i innych osób, a następnie je naśladuje.

Pięć głównych korzyści płynących z ciekawości

Dzieciństwo to wyjątkowy czas – maluchy chcą wiedzieć wszystko o wszystkim, a w ich mózgach mnożą się pytania, na które czasami szukają odpowiedzi u Ciebie, a czasami próbują je znaleźć na własną rękę.

Dzieci czują niezaspokojony głód wiedzy o otaczającym je świecie. To prawdziwy dar, który – jeśli jest odpowiednio pielęgnowany od najmłodszych lat – zaowocuje na dalszych etapach życia Twojej pociechy. Ciekawość nie tylko napędza dzieci do nauki, ale ma też niezliczoną liczbę korzyści dla ich mózgów. Oto kilka z nich.

1. Ciekawe świata dzieci mają lepiej rozwinięte zdolności przetrwania i instynkt

Instynkt przetrwania jest potrzebny nie tylko poszukiwaczom przygód czy rozbitkom. Każdy powinien go wykształcić, aby umieć dopasowywać się do ciągle zmieniającego się świata i zachowywać w nim czujność.

Badając świat kawałek po kawałeczku, dzieci nabierają sprawności w radzeniu sobie z różnymi sytuacjami, a każde nowe, zaskakujące odkrycie przygotowuje je na kolejne (nie)oczekiwane przygody.

2. Im dziecko ciekawsze świata, tym zdrowsze i szczęśliwsze

Wykształcenie w maluchu ciekawości może przyczynić się do jego poczucia szczęścia w krótszej i dłuższej perspektywie. Okazuje się bowiem, że osoby, które żywo interesują się otaczającym je światem, doświadczają więcej pozytywnych emocji i mniej się martwią. A to przekłada się na poczucie ogólnej satysfakcji z życia i dobrostanu.

W kilku słowach: jeśli będziesz rozbudzać w swoim przedszkolaku ciekawość, możesz wpłynąć na jego zdrowie i radość na dalszych etapach życia.

3. Ciekawość to pierwszy stopień do… większej samoświadomości

Fascynacja otaczającym światem wpływa na każdy aspekt życia – dzięki niej maluchy lepiej poznają to, co je otacza, ale też same siebie.

Ciekawość, która wpływa na lepsze zrozumienie swojego umysłu i osobowości, często prowadzi do tego, że dziecko zaczyna kwestionować własny sposób postrzegania świata i zmienia się na lepsze dzięki nowym umiejętnościom.

4. Ciekawe świata dzieci są bardziej empatyczne

Małe dzieci chcą lepiej poznać same siebie, ale i osoby, które pojawiają się w ich otoczeniu – to wstęp do budowania relacji zarówno z rówieśnikami, jak i dorosłymi.

Takie relacje sprawiają, że maluchy jeszcze lepiej zaczynają rozumieć świat i nabierają też świeżej perspektywy. Gdy dzieci wchodzą w interakcje z innymi osobami oraz poznają ich wartości, doświadczenia, punkt widzenia i przekonania, stają się bardziej empatyczne.

5. Im dzieci ciekawsze świata, tym lepiej radzą sobie z problemami, szybciej zdobywają wiedzę i szlifują umiejętności społeczne

Gdy mózg dziecka dociekliwie bada otaczający je świat, przygotowuje się do nauki, a z czasem takie maluchy coraz lepiej radzą sobie z problemami. Ciekawość oznacza chęć uczenia się, dlatego nie powinno nikogo dziwić, że według badań dociekliwe dzieci częściej odnoszą sukcesy w szkole. Ciekawskie dzieci naprawdę interesują się rzeczami, których jeszcze nie znają lub nie rozumieją, w związku z czym jest im znacznie łatwiej włożyć więcej wysiłku w uczenie się nowych rzeczy.

Dziewięć pomysłów na rozbudzenie ciekawości dzieci

Ciekawość jest dla wszystkich! Gdy my, rodzice, pielęgnujemy w dzieciach tę cechę, maluchy mogą szlifować swoją formę fizyczną, rozwijać się mentalnie i poznawczo.

Co więcej, zainteresowanie otaczającym światem wcale nie musi maleć z wiekiem. Dzieci uczą się bezwiednie w bezpiecznym środowisku, pozwalającym na samodzielne, wesołe odkrywanie. Czynione przez dzieci obserwacje są wodą na młyn ich rozwoju emocjonalnego, społecznego, intelektualnego, fizycznego czy nawet etycznego. Wszystko dzieje się równocześnie.

Poniżej podsuwamy Ci pomysły, jak możesz pobudzać w dziecku ciekawość i głód wiedzy.

1. Otoczenie zachęcające do myślenia

Nauka to nie tylko domena szkoły. W rzeczywistości dziecko uczy się na każdym kroku, a najlepiej, jeśli stworzysz mu w domu warunki do nauki i rozwoju umiejętności poznawczych.

Jakie to warunki? Nie trzeba wiele – wystarczy, że Twoja pociecha będzie miała dostęp do książek i przedmiotów, które pozwolą jej na swobodną zabawę, na przykład kredek i papieru. Nawet zwykłe jedzenie może być inspiracją do odkrywania świata.

Od najmłodszych lat warto pokazywać dzieciom, jak wygląda proces przygotowywania pożywienia. Wspólnie odkryjecie, jak powstaje miód – od momentu, gdy pszczoła spija nektar z kwiatów, aż do chwili, gdy dziecko ze smakiem zlizuje go ze swoich paluszków. To perfekcyjny przykład nauki przez zabawę. Dzięki zestawowi LEGO DUPLO Opieka nad pszczołami i ulami przejdziecie przez etapy produkcji tego słodkiego nektaru, a Ty możesz też przy okazji opowiedzieć swojemu maluchowi, jak funkcjonuje środowisko naturalne. Wytłumacz, jak pogoda wpływa na rośliny, jak rośliny służą pszczołom za pokarm oraz jak pszczoły ostatecznie zapylają rośliny – to wszystko zamknięty krąg życia.

2. Zadawaj pytania otwarte i zachęcaj do zaglądnięcia wgłąb siebie

Gdy zadajesz dziecku pytania otwarte, nie tylko rozbudzasz jego ciekawość, ale też pokazujesz mu, że jego zdanie się liczy. Na pytania otwarte nie da się odpowiedzieć zwykłym „tak” lub „nie”. Odpowiedzi na takie pytania mogą być różne, dzięki czemu dziecko musi pomyśleć samodzielnie.

Zadając dziecku takie pytania jak „Co myślisz o…” lub „Co twoim zdaniem się stanie, gdy…”, zachęcisz je do wyrobienia sobie własnego zdania na różne tematy i wyrażania swoich przekonań. Dodatkowo poznasz w ten sposób zainteresowania i punkt widzenia dziecka.

Zaprojektowaliśmy zestawy z serii LEGO DUPLO tak, aby inspirowały do zadawania pytań otwartych, tak by dzieci miały okazję pomyśleć o swoich emocjach związanych z danymi sytuacjami. Maluchy mogą zastanowić się, co je cieszy, a co smuci. Jeśli dzieci mają z czasem nauczyć się rozpoznawać i szanować uczucia innych ludzi, muszą zacząć od zrozumienia swoich własnych emocji.

3. Zapewniaj dziecku materiały do zabawy, które angażują jego zmysły

Niektóre zabawki są przeznaczone do zabawy w konkretny sposób i nie dają dzieciom zbyt dużego pola do popisu. Jednak najlepsze zabawki zostały pomyślane tak, aby pomagały dzieciom w odkrywaniu rozwiązań problemów i sposobu działania różnych rzeczy.

Zmysły, inteligencję oraz umiejętność rozwiązywania problemów można u dziecka szlifować dzięki kreatywnemu budowaniu z klocków czy zabawie piaskiem, lalkami, puzzlami, nietoksycznymi materiałami artystycznymi i zabawkami do łączenia. Budując różne konstrukcje i zestawy, dzieci mogą eksperymentować z rozmiarami, kształtami, wagami, równowagą i symetrią – takie podejście do zabawy wymaga od najmłodszych wykazania się wyobraźnią.

Ważne, aby podczas zabawy dziecko mogło podejmować samodzielne decyzje, dlatego zdaj się na nie i nie wydawaj mu poleceń ani nie mów, jak coś powinno wyglądać. Zamiast dawać maluchowi gotowe rozwiązania, podziwiaj, jak świetnie sobie radzi.

4. Doceniaj, gdy dziecko zadaje pytania, i wzmacniaj jego niezłomną ciekawość

Czy zdarzyło się kiedyś, że Twoja pociecha wpatrywała się w kogoś, kto wyglądał inaczej niż wszyscy? Na pewno można poczuć się w takim momencie niezręcznie, ale pamiętaj, że Twoje dziecko nie ma nic złego na myśli, a po prostu próbuje zrozumieć otaczający je, pełen różnic świat. W takim momencie możesz odwrócić jego uwagę od osoby, której się przypatruje, dzięki pytaniom.

Maluchy mogą mieć w głowie mnóstwo pytań o to, dlaczego ktoś różni się od nich wyglądem, ale czasem nie wiedzą, jak ubrać je w słowa. Dlatego warto nauczyć dziecko sztuki zadawania pytań, tak kluczowej dla budowania niezłomnej ciekawości świata. W zestawach z serii LEGO DUPLO na dzieci czeka cały wachlarz różnorodnych postaci, dzięki którym maluchy przekonają się, że to całkiem normalne, że na świecie są różni ludzie. Dzięki zestawowi Ludziki z emocjami małe dziecko zbuduje cały wachlarz ciekawych postaci, a dzięki różnym minom na ich twarzach odkryje różne emocje, jakie mogą towarzyszyć nam na co dzień. Wykorzystaj ten zestaw, żeby nauczyć dziecko zadawać pytania o inne osoby, które do tej pory były dla niego trudne do ubrania w słowa.

5. Rozbudzaj w dziecku ciekawość za pomocą prostych i praktycznych zabaw STEM

Zabawy inspirowane przedmiotami ścisłymi i technicznymi (czyli STEM) to świetny sposób, aby rozbudzić ciekawość dziecka, a jednocześnie jeszcze bardziej zachęcić je do dokonywania odkryć naukowych i rozwiązywania problemów. Nawet przedszkolaki dadzą sobie radę z elementami kodowania, takimi jak sekwencje, pętle czy warunki. A co najważniejsze, wcale nie potrzebują do tego wyszukanych maszyn czy nowoczesnego sprzętu.

Już samo wymyślanie historyjek ze zwrotami akcji i ciekawym zakończeniem to dla dziecka trening umiejętności rozwiązywania problemów i krytycznego myślenia. Bawiąc się modelami z serii LEGO DUPLO, przedszkolaki układają z klocków wieże, tory, perony i same mogą zdecydować, jak ma przebiegać trasa pociągu. Przy okazji szlifują umiejętności STEM, czyli uczą się wytrwałości w dążeniu do celu, podejmowania decyzji i rozwijają zmysł przestrzenny.

6. Pozwól dziecku zdobywać wiedzę bez żadnych ograniczeń

Małe dzieci, choć mają zaledwie kilkanaście miesięcy lub kilka lat, chłoną wiedzę jak gąbka. Trudno się dziwić, skoro mózg dziecka rozwija się w tak zawrotnym tempie, że do trzeciego roku życia osiąga 80% swojej dorosłej wielkości. Nawet maluszki są w stanie zrozumieć całkiem – w naszym mniemaniu – skomplikowane kwestie. Dlatego niech nie zaskoczy Cię przedszkolak, który recytuje jak z nut długie nazwy dinozaurów. Zanim odrzucisz jakiś pomysł, uważając go za zbyt skomplikowany dla malucha, daj mu szansę się wykazać.

Właśnie dlatego zestawy LEGO DUPLO projektujemy tak, aby dzieci mogły się uczyć bez żadnych ograniczeń. Opowiedz swojemu małemu astronaucie lub astronautce o galaktyce, braku przyciągania w kosmosie, prawach fizyki i o tym, jak dzięki krążeniu Ziemi po orbicie mamy dzień i noc. Za trudne? Nie, jeśli masz odpowiednie pomoce dydaktyczne – albo, jak to mawiamy w siedzibie LEGO, zabawki!

Zestawy trzy w jednym z serii LEGO DUPLO to potrójnie fajna zabawa dla maluchów. Do zbudowania mają aż trzy modele nawiązujące do różnych zainteresowań, czyli przy każdej kolejnej zabawie mogą nauczyć się czegoś nowego.

7. Pokaż dziecku, że świat jest piękny i różnorodny

Możesz pobudzać ciekawość dziecka, szukając dla niego nowych doświadczeń w obrębie Waszej lokalnej społeczności. Przykładowo zabierz je ze sobą na zakupy lub weźcie udział w bardziej ekscytujących wydarzeniach, takich jak pochody czy festiwale.

Możesz też zaangażować swoją pociechę w działania na rzecz lokalnej społeczności – wybierzcie się na sprzątanie plaży albo pobliskiego parku.

8. Pozwól dziecku być dzieckiem i nie przesadzaj z ostrożnością

Duża doza swobody jest prawdopodobnie najlepszym (a jednocześnie najprostszym) sposobem na pobudzenie dziecięcej dociekliwości. Niech dziecko samodzielnie poznaje świat, zaspokaja swoją ciekawość i uczy się na własnych zasadach.

Gdy dziecko samo zgłębia sekrety tego świata i odkrywa go po swojemu bez narzuconych ograniczeń, bardziej docenia ten proces i nabiera pewności siebie. Nauka staje się dla niego przyjemnością.

9. Towarzysz dziecku w zabawie pobudzającej kreatywność

Małe dzieci nie powinny doświadczać nowych rzeczy w samotności, bo choć uwielbiają odkrywać świat, czerpią z tego największą przyjemność, gdy są w towarzystwie bliskich im osób. Możecie na przykład jeździć razem na wycieczki i budować wspólne, bezcenne wspomnienia.

Może to być krótka wycieczka do pobliskiego muzeum, zoo, domu kultury czy większa wyprawa do LEGOLANDU®, centrum LEGOLAND Discovery Centre czy pod namiot (nawet taki rozbity w Waszym ogrodzie). Każda taka podróż to okazja dla dziecka, aby poznać otaczający je świat i zrozumieć, jak funkcjonuje.

Ty jesteś najlepszym nauczycielem lub nauczycielką swojego dziecka, dlatego wspólnie przeżywajcie kolejne przygody – wtedy dzieci najwięcej nauczą się przez zabawę i będą coraz ciekawsze świata. Małe dzieci i przedszkolaki łapią wszystko w lot (pewnie mają to po mamusi i tatusiu), a im bardziej rozbudzasz ich ciekawość, tym mocniej kształtujesz w nich chęć do nauki przez całe życie.