Cyberprzemoc i jak sobie z nią radzić – przewodnik dla rodziców

Żadne dziecko nie powinno padać ofiarą agresji. Właśnie dlatego my, jako rodzice i opiekunowie, musimy pomagać dzieciom w identyfikowaniu cyberprzemocy i dawać im wskazówki, co robić, gdy mają z nią do czynienia.

Instynktownie rodzice zrobią wszystko, aby chronić swoje dzieci. Życie jak to życie – nie jest usłane różami, dlatego choć warto cieszyć się z dobrych chwil bycia rodzicem, warto też przygotować się na trudniejsze chwile.

Jedną z bolączek współczesnego świata, a w szczególności rodziców, jest cyberprzemoc. Ta kwestia pojawia się w czołówce trzech największych problemów, z jakimi mierzą się w dzisiejszych czasach rodzice dzieci w wieku od 10 do 12 lat*. Jak to jednak z problemami bywa – im lepiej się je poznaje, tym łatwiej się z nimi uporać. Z tego artykułu dowiesz się, czym tak naprawdę jest cyberprzemoc, jak ją zidentyfikować i jakich narzędzi użyć, aby się z nią rozprawić.

Wiemy, że masz mnóstwo spraw na głowie, dlatego poniżej znajdziesz krótkie podsumowanie, a więcej na temat cyberprzemocy dowiesz się z dalszej części tego artykułu.

• Cyberprzemoc to powtarzające się działanie mające na celu krzywdzenie innej osoby w świecie online.
• Otwarta rozmowa o cyberprzemocy w rodzinnym gronie sprawi, że dziecko poczuje, że może zwrócić się do swoich rodziców, jeśli zauważy oznaki takiej agresji.
• Dzięki pomysłom na zabawy z serii Build & Talk rodzicom łatwiej jest porozmawiać ze swoimi dziećmi na tematy dotyczące bezpieczeństwa w świecie cyfrowym, a rozmowy przebiegają w fajnej i interaktywnej atmosferze.
• Żeby pokazać dziecku, że je wspierasz, porozmawiajcie o tym, skąd bierze się cyberprzemoc i jak można rozwiązać ten problem. Świeć przykładem – wykazuj się empatią, szacunkiem i życzliwością wobec innych, a Twoja pociecha chętniej pójdzie w Twoje ślady, również w świecie cyfrowym.

Cyberprzemoc – co to takiego?

Cyberprzemoc jest podobna do agresji, której możemy doświadczać w świecie offline. To regularne działanie mające na celu krzywdzenie innej osoby, ale przeniesione do sieci. Do takich zachowań zaliczamy przezywanie, negatywne komentarze czy umyślne wykluczanie innych.

Młodzi ludzie lubią sprawdzać, gdzie leży granica między żartami a obrażaniem – a ta może być cienka i przebiegać w różnych miejscach dla różnych osób. My, jako dorośli, możemy pokazać dzieciom, co jest w porządku, a co nie. Dzięki temu nasi podopieczni również w internecie będą traktowali inne osoby z szacunkiem i sami też będą mogli czuć się bezpiecznie i miło.

Temat do rozmowy: cyberprzemoc

Im częściej będziesz poruszać temat cyberprzemocy z dzieckiem, tym większa szansa, że nauczy się ono rozpoznawać takie agresywne zachowania i powie Ci (lub innej osobie dorosłej, której ufa) o nich, gdy je zauważy. Jeśli będziecie rozmawiać o tym na co dzień, temat zacznie jawić się młodemu człowiekowi jako mniej straszny i w przyszłości, jeśli zajdzie taka potrzeba, z większą łatwością zgłosi się po pomoc.

Od czego zacząć taką rozmowę? Od serii LEGO® Build & Talk! Stworzyliśmy cały zestaw krótkich, ciekawych pomysłów na interaktywne zabawy, dzięki którym rodzicom rozmawianie z dziećmi na trudne tematy przychodzi łatwiej. Podczas wspólnego budowania modeli porozmawiacie o niepokojących kwestiach i okiełznacie je przez zabawę.

Podczas budowania w roli głównej występuje postać ze świata LEGO, Ida Switchditonandoff (i oczywiście Twoje dziecko). Zabawa trwa albo 10, albo 20 minut, w ciągu których Ida zaprosi Was na przygodę – przygotujcie klocki albo coś do rysowania oraz kartkę papieru i dołączcie do niej.

Podczas gdy Twoja pociecha będzie budowała lub rysowała, Ty skorzystaj ze scenariuszy rozmów i pytań, aby uciąć sobie z nią pogawędkę. Pytania są różne, o konkretne zachowania postaci, o opinie dziecka na temat danych zachowań, czy bardziej ogólne, na przykład „Jak można być miłym względem osoby, z którą się bawimy?”. Dzięki takiej opowieści prowadzenie rozmów na temat cyberprzemocy powinno Ci przyjść łatwiej.

Taka zabawa to też dobra okazja, żeby zastanowić się, czy w przeszłości Twoje dziecko – albo Ty – zachowaliście się źle i nieżyczliwie względem innej osoby. Zapytaj, jak dziecko czułoby się na miejscu tej osoby – dzięki temu nauczy się empatii i zrozumienia wobec innych. Wszystkim nam zależy na tym, aby wychowywać dzieci w duchu życzliwości i dobroci, dlatego każdy moment jest dobry na rozmowy o emocjach i inkluzywności.

Cztery rady ułatwiające rozmowy z dzieckiem o cyberprzemocy

Skorzystaj z mocy zabawy: zabawa w odgrywanie ról pomaga odczarować nawet najstraszniejsze tematy – oczyszcza atmosferę, a dzięki pozornie oderwanym od codziennego życia scenariuszom dzieci mogą przelewać swoje emocje na różne postacie i tym sposobem łatwiej opowiadać o trudnych dla nich sprawach.

Pokazuj w opowieściach obie strony medalu: tak prowadź historię, aby dzieci zrozumiały, co może być przyczyną niemiłego zachowania ze strony drugiej osoby. Kto wie, może takiemu człowiekowi brakuje pewności siebie i sam się boi. Gdy znamy motywacje drugiej strony, łatwiej nam zrozumieć jej zachowanie, a na przyszłość albo unikać z nią kontaktu, albo szukać pomocy i rozwiązań, ale nie w zemście.

Skupcie się na rozwiązaniach problemu: W języku polskim mamy ładne powiedzenie: „Milej duszy, gdy się nad nią druga wzruszy”. Znaczy ono mniej więcej tyle, że gdy doskwiera nam jakiś problem, to łatwiej nam sobie z nim poradzić, jeśli mamy wsparcie. Dlatego nieustannie przypominaj swojemu dziecku, że może na Ciebie liczyć. Gdy opowie Ci o tym, co je gryzie, łatwiej Wam będzie wymyślić plan działania – pomóc może rozmowa z odpowiedzialną osobą dorosłą, nauczycielami, wytłumaczenie drugiemu dziecku, dlaczego jego zachowanie rani uczucia Twojej pociechy, albo odstawienie na pewien czas telefonu lub tabletu. Najważniejsze, żeby Twoje dziecko wiedziało, że go słuchasz i dbasz o jego potrzeby.

Życzliwość jako remedium: tłumacz swojemu dziecku, jakie znaczenie ma dobre i miłe traktowanie osób, z którymi ma kontakt również w świecie cyfrowym. Zachęcaj do obdarzania innych komplementami, gratulowania im sukcesów, a nawet serduszkowania treści innych osób, żeby pokazać, że je wspieracie.

Problem cyberprzemocy dotyka nas wszystkich, ale wspólnymi siłami możemy sobie z nim poradzić. Warto pokazać młodym ludziom, że i my dorośli potrzebujemy czasami pomocy, dlatego wspólnie (i z pomocą aktywności z serii Build & Talk) rozkładajcie trudne tematy na czynniki pierwsze. Trzymamy kciuki!