Zo vergroot je de veerkracht van kinderen

Het opbouwen van veerkracht van kinderen is een belangrijk onderdeel van hun ontwikkeling. Met deze vaardigheid kunnen ze obstakels overwinnen, leren omgaan met tegenslag en plezier uit hun leven halen.


Leer tekenen van veerkracht herkennen en ontdek een aantal leuke activiteiten die de veerkracht van je kind kunnen vergroten!

Wat is veerkracht en waarom is het belangrijk?

Kort samengevat is veerkracht een belangrijke vaardigheid die ons helpt omgaan met negatieve situaties en emoties. Het is de vechtlust die ervoor zorgt dat we toch doorgaan als we op het punt staan om op te geven. Elke keer dat je jezelf hebt gemotiveerd om iets moeilijks te behalen, zoals een zware hardloopwedstrijd, was het je veerkracht die ervoor zorgde dat je niet opgaf.

Voor kinderen is veerkracht een van de bouwstenen die nodig zijn om een zelfverzekerd, competent en bekwaam mens te worden. Als kinderen veerkrachtiger zijn, kunnen ze meer openstaan om nieuwe dingen te proberen en uitdagingen aan te gaan, maar het kan ze ook helpen om met veranderingen om te gaan, zoals verhuizen of naar school gaan.

Veerkrachtige kinderen kunnen zich aanpassen als er obstakels op hun pad komen en blijven hun vaardigheden en relaties ontwikkelen.

Welke factoren hebben invloed op veerkracht?

Er zijn veel factoren die invloed hebben op de veerkracht van kinderen en hechte relaties is een van de belangrijkste. Het geeft kinderen een veilig, zeker en comfortabel gevoel als ze hechte relaties opbouwen en onderhouden met verzorgers, vrienden en de bredere gemeenschap. Dit geeft kinderen het vertrouwen dat ze nodig hebben om om te gaan met alles wat er op hun pad komt.

Ervaring is een andere factor die bijdraagt aan de ontwikkeling van de veerkracht van kinderen. Als kinderen op een gezonde manier problemen leren oplossen, gaan ze inzien wat ze allemaal kunnen en zijn ze in de toekomst beter voorbereid om met uitdagingen om te gaan.

Hoewel er manieren zijn om de veerkracht van kinderen op te bouwen, is het net zo belangrijk om rekening te houden met de biologische factoren waardoor kinderen beïnvloed worden.

Biologische factoren

Kinderen kunnen door allerlei factoren en in elke fase van hun ontwikkeling beïnvloed worden, bijvoorbeeld door hun thuissituatie, hun sociale omgeving, hun school en zelfs hun ouders. Hoewel je controle kunt hebben over sommige van deze factoren, is het goed om erbij stil te staan dat elk kind uniek is en op bepaalde vlakken veerkrachtiger is dan op andere, en dat is vaak genetisch bepaald.

Gezondheid

Iedereen voelt zich weleens beroerd, maar die kans is kleiner voor kinderen met veel veerkracht. Je kunt je kinderen helpen om gezond te leven door ze te stimuleren om te bewegen, regelmatig te slapen en gezond te eten.

Genetische aanleg

Er bestaat geen twijfel over dat de genen die we van onze ouders krijgen voor een groot deel bepalen wie we later worden. Maar dat blijft niet alleen bij uiterlijke kenmerken. Kinderen nemen vaak ook psychologische trekken van hun ouders over en dat kan invloed hebben op hoe ze veerkracht ontwikkelen.

We kunnen dit niet voorkomen, want zo werkt de wereld nu eenmaal. Maar wat we wel kunnen doen, is kinderen veiligheid en comfort bieden en ze bijstaan zodat ze het gevoel hebben dat ze elke uitdaging die op hun pad komt aankunnen.

Temperament

Sommige deskundigen geloven dat het temperament van een baby (rustig of veeleisend) een voorbode is voor hoeveel veerkracht ze in hun eerste levensjaren opbouwen.

Hoewel geduldige, oplettende en reactieve kinderen vaak makkelijker omgaan met veranderingen, zijn er altijd manieren om kinderen te helpen zich bepaald gedrag eigen te maken en hun ontwikkeling de beste start te geven.

Externe factoren

Externe factoren kunnen ook invloed hebben op de veerkracht, vooral de steun die een kind van zijn belangrijkste verzorgers en mensen uit zijn omgeving krijgt.

Als kinderen thuis, op school en in de buurt positieve ervaringen opdoen, heeft dat ook een positieve uitwerking op hun veerkracht, omdat ze zich op die plekken veilig en bekwaam voelen om te reageren of te handelen.

Woonomgeving

Het is gebleken dat een schone, geordende en gestructureerde woning de optimale omgeving is om veerkracht op te bouwen. Door je kind aan te moedigen om mee te helpen opruimen, leer je ze om voor zichzelf en de wereld om zich heen te zorgen, twee dingen die hun verkracht vergroten.

Opvoedstijlen

Door al vroeg regels en consequente verwachtingen op te stellen, draag je bij aan de ontwikkeling van de veerkracht van jonge kinderen. Door kinderen regelmatig positief aan te moedigen, leer je ze positief gedrag, gezonde grenzen en empathische besluitvorming te ontwikkelen.

Ouders en verzorgers zijn directe rolmodellen voor kinderen, dus het is de moeite waard om eens naar het eigen gedrag te kijken en wat een kind wordt voorgespiegeld. Door hun voorbeeldrol in gedachten te houden, kunnen ouders en verzorgers het goede voorbeeld aan hun kinderen geven.

Veerkracht kan zich op allerlei manieren uiten. We hebben hieronder de zeven herkenbaarste manieren beschreven.

Wat zijn de 7 elementen van veerkracht?

1. Bekwaamheid

Bekwaamheid is effectief met stressvolle situaties om kunnen gaan. Kinderen die kunnen inzien wat er in bepaalde situaties van ze gevraagd wordt en daar goed op reageren, voelen zich bekwamer als ze in de toekomst in een vergelijkbare situatie belanden.

Veel andere activiteiten bieden kinderen de kans om hun bekwaamheid te oefenen en verbeteren, zoals:

• Onafhankelijkheid stimuleren door zelfstandig spelen
• Nieuwsgierigheid bevorderen en ze fouten laten maken!
• Zichzelf leren aanmoedigen

Overweeg speelgoedsets die kinderen stimuleren om nieuwe dingen te proberen. Bijvoorbeeld deze MINDSTORMS® Robotuitvinder-set met 949 onderdelen en vijf unieke robot ontwerpen om te bouwen, waardoor er op verschillende manieren mee gespeeld en geleerd kan worden.

2. Zelfvertrouwen

Kinderen met zelfvertrouwen geloven in zichzelf en dat ze situaties in het echte leven aankunnen. Hoe vaker een kind kan laten zien dat het bekwaam is, hoe meer zelfvertrouwen het zal hebben.

Tekenen of schrijven aan de hand van aanwijzingen kan een leuke activiteit zijn om veerkracht te trainen. Het leert kinderen communiceren en nadenken over wat ze dapper maakt.

3. Verbondenheid

Kinderen die zich sterk verbonden voelen, zijn vaak veerkrachtiger. Een kind met connecties voelt zich op zijn plek, of dat nu een hechte relatie met familie, vrienden of een gemeenschap is.

Communicatie is onmisbaar om een kind zich meer verbonden te laten voelen. Groepsactiviteiten kunnen kinderen stimuleren om hun eigen ervaringen en meningen te delen, om zich gehoord en gesteund te voelen.

4. Karakter

Kinderen met een sterk karakter zijn zich vaak bewust van hun eigenwaarde en zelfvertrouwen. Dat bewustzijn staat rechtstreeks in verband met hun veerkracht. Ze begrijpen namelijk niet alleen welke keuzes ze in verschillende situaties moeten maken, maar kunnen ook keuzes maken die stroken met hun rechtvaardigheidsgevoel.

Activiteiten die gericht zijn op het versterken van de persoonlijkheid kunnen zelfvertrouwen en empathie opwekken en kunnen kinderen zelfs helpen ontdekken welke waarden ze belangrijk vinden. Een aantal voorbeelden van zulke activiteiten zijn nieuwe interesses en ervaringen uitproberen of activiteiten integreren in dagelijkse routines.

5. Bijdrage

Als kinderen het gevoel hebben dat ze iets bijdragen aan de wereld om ze heen, kunnen ze de kracht van vrijgevigheid leren kennen en zich nodig voelen. Als kinderen een bijdrage leveren, ervaren ze ook welke impact hun acties hebben en dat vergroot hun bekwaamheid, gevoel van verbondenheid en versterkt hun karakter.

Ondersteun dit leertraject door kinderen te laten zien hoe ze vrijgevig kunnen zijn met hun tijd en aandacht. Je kunt voor je kind ook kansen om bij te dragen zoeken en creëren, bijvoorbeeld door je geregeld te helpen met iets specifieks. Met deze veerkrachtoefening kun je ze waardering bijbrengen voor anderen en ze leren om meer bij te dragen.

6. Omgang

Omgangsvaardigheden zijn van essentieel belang om de veerkracht van kinderen te vergroten. Omgangsvaardigheden zoals stressverlaging en sociale vaardigheden zijn een goede voorbereiding voor kinderen om de uitdagingen in hun leven aan te kunnen.

Laat kinderen zien welke strategieën jij in bepaalde situaties gebruikt, zodat ze kunnen zien hoe het in het echt werkt. Je kunt ook een open sfeer creëren waarin het veilig is om met elkaar te praten en ervaringen te delen.

7. Controle 

Wanneer kinderen ontdekken dat ze controle hebben over hun acties en keuzes, weten ze vaak zelf het beste hoe ze een moeilijk besluit moeten nemen. Juist dat gevoel van controle kan een kind steun bieden bij het omgaan met een moeilijke situatie.

Je kunt het gevoel van controle bij een kind stimuleren door ze zelf kleine besluiten te laten nemen. Dat kan iets eenvoudigs zijn, zoals kiezen welke game jullie gaan spelen of wat jullie gaan eten.

Je kunt kinderen ook leren begrijpen dat acties en keuzes gevolgen hebben. Dat kan ze helpen inzien welke invloed hun gedrag heeft op hun toekomst, en de toekomst van anderen.

Veerkrachtactiviteiten voor kinderen: hoe bouw je veerkracht op in kinderen?

Er is geen 'ideale tijd' om de veerkracht van kinderen op te bouwen en het kan op elk moment in het leven van een kind waardevol zijn.

Veerkrachtactiviteiten kunnen peuters leren omgaan met de stress die het ontwikkelen van hun motoriek en cognitieve vaardigheden met zich meebrengen.

Kinderen van 3 of 4 jaar oud kunnen met deze activiteiten leren hoe ze hun emoties onder controle kunnen houden en effectiever met anderen kunnen communiceren nu ze naar de kleuterschool gaan.

Terwijl het kinderen van 9 tot 12 jaar oud kan helpen onafhankelijker te worden, zelfvertrouwen te krijgen en te ontdekken wie ze zijn en wie ze later willen worden.

Ontdek een aantal activiteiten die geschikt zijn voor kinderen in al deze leeftijdsgroepen en die ze helpen om hun veerkracht te ontwikkelen.

Train hun executieve functies zodat ze hun gedrag en emoties beter onder controle hebben

Kinderen met goed ontwikkelde executieve functies en prefrontale cortex kunnen hun gedrag en emoties beter beheersen, maar ook beter omgangsstrategieën aanleren.

Hier volgen een aantal voorbeelden van activiteiten die kinderen hierbij helpen:

• Routines instellen 
• Gezond sociaal gedrag voordoen 
• Ondersteunende betrouwbare relaties om ze heen creëren en onderhouden 
• Ze kansen bieden voor sociale connecties 
• Thuis en op school creatief spelen
• Bordspellen of programmeeractiviteiten die ze leren hun impulsen onder controle te houden, te plannen, hun werkgeheugen trainen en ze mentaal flexibel maken

Stimuleer ze om risico's te nemen en kansen aan te grijpen zodat ze onafhankelijk leren denken en handelen

Door gezonde risico's te nemen, kunnen kinderen buiten hun comfortzone treden, hun grenzen verleggen en iets nieuws ontdekken. Kinderen die hier regelmatig de moed voor opbrengen, worden zelfverzekerder en veerkrachtiger. Daar tegenover staat dat kinderen die risico's vermijden vaak geloven dat ze niet goed met uitdagingen kunnen omgaan.

Help kinderen ontdekken wat hun passie is door ze veel verschillende activiteiten aan te bieden

Door kinderen kennis te laten maken met veel verschillende activiteiten voor veerkracht kan er een wereld vol mogelijkheden voor ze opengaan. Ze zullen beter begrijpen wat ze leuk vinden om te doen en tijdens het spelen meningen vormen die hun karakter versterken.

Help je kind om veerkracht op te bouwen door nieuwe belangstellingen en thema's te verkennen, zoals STEM, LEGO® Technic, Architecture, Art en superhero-games.

Deze activiteiten voor veerkracht kunnen kinderen later helpen bij het maken van moeilijke beslissingen, maar ook om plezier te hebben!

Leer ze dat verandering onvermijdelijk is

Veranderingen kunnen intimiderend zijn voor kinderen van elke leeftijd. Maar kinderen die zich ervan bewust zijn dat verandering onvermijdelijk is, kunnen hierop anticiperen en erop inspelen. Kinderen bijbrengen dat verandering het enige is wat nooit verandert, kan ze zelfs aansporen om verandering te zien als een kans.

Leer je kind voor zichzelf te zorgen

Kinderen leren dat het belangrijk is om voor zichzelf te zorgen, kan bijdragen aan hoe veerkrachtig ze worden. Begin met praten over hoe ze tekenen van onbehagen of stress kunnen herkennen en geef daarna aan welke kleine veranderingen en gewoontes ze kunnen gebruiken om zich beter te voelen. Dat kan bijvoorbeeld gezond eten zijn, maar ook voldoende rust, plezier en genoeg slapen.

Moedig kinderen aan om zichzelf te ontdekken

Kinderen aanmoedigen om te ontdekken wie ze zijn, maakt ze zelfbewuster en dat helpt kinderen veerkrachtiger worden. Moeilijke momenten zijn goede kansen om erachter te komen wie ze zijn en waar ze toe in staat zijn, omdat kinderen zichzelf tijdens zulke momenten vaak beter leren kennen. Als kinderen gesteund worden terwijl ze hun nieuwsgierigheid en zelfredzaamheid ontwikkelen, zet ze dat op het juiste spoor om ongelooflijk veerkrachtig te worden.

Welke tekenen laten zien dat een kind veerkrachtig is?

Veel ouders vragen zich af of hun kind wel veerkracht heeft. Als dat het geval is, let dan op een aantal herkenbare tekenen en eigenschappen die veerkrachtige kinderen vaak hebben:

- Oprecht interesse tonen in opleiding, leren en naar school gaan

Effectief en kalm problemen oplossen

Assertiviteit vertonen en initiatief kunnen tonen 

Tekenen van empathie tonen aan anderen en dieren 

Verantwoordelijk en betrouwbaar zijn 

Rationeel reageren op stressvolle situaties en zich snel herstellen 

Realistische carrière- en levensdoelen stellen en bereiken 

Zich nuttig voelen en een positieve kijk op het leven hebben 

Onafhankelijk kunnen handelen zonder veel hulp of dat er anderen bij betrokken moeten zijn 

Overal kritisch naar kijken en om hulp vragen wanneer dat nodig is

Maak je geen zorgen als je kind niet alle of maar een aantal van de eigenschappen uit deze lijst vertoont. Het is namelijk nooit te laat om een kind veerkrachtiger te maken en weten wat je moet doen is de eerste stap naar succes!

 Probeer gewoon een paar van de leuke activiteiten uit die we genoemd hebben en begin vandaag nog met het vergroten van de veerkracht van je kinderen!